KHÔNG XA ĐÂU, TRƯỜNG SA ƠI !
Cháu : Tuổi già là thế nào hả ông?
Ông : Là khi những kỷ niệm thay thế cho tương lai cháu ạ.
Khi cháu tôi hỏi, tôi đã trả lời như vậy. Những năm tháng đã qua của cuộc đời bốn mươi năm theo nghiệp Ngoại giao đã để lại trong ký ức tôi rất nhiều kỷ niệm. Một kỷ niêm không bao giờ phai nhạt đó là chuyến đi của tôi đến một miền đất thân yêu của tổ quốc, một quần đảo xa ngoài biển đông , Quần đảo Trường Sa. Mùa hè năm 1987, trong chuyến đi công tác ra quần đảo Trường Sa của Phó Thủ tướng Trần Đức Lương (người lãnh đạo cao nhất của ta ra thăm Trường sa khi đó ), Bộ Ngoại giao được cử 2 cán bô tháp tùng, may mắn thay tôi là một trong số đó.
Trường Sa cách đất liền khá xa, nhưng trong tâm khảm tôi và bao người con đất Việt khác thì TRƯỜNG SA và cả HOÀNG SA nữa không hề xa và luôn gần gũi, ai cũng ước ao được một lần đến thăm Trường Sa sống với các chiến sỹ ở đó dù chỉ là một ngày, thậm chí một giở thôi, và ước mơ ấy của tôi đã thành sự thật.
" Thương nhớ sao người chiến sy Trường Sa
Không xa đâu ,Trường Sa ơi !
Không xa đâu, Trường Sa ơi ! "
 |
| Tác giả chụp ở Trường Sa |
Đó là suy nghĩ của bất ai đã được đến với Trường Sa dù trong hoàn cảnh nào. Ngày nay quần đảo Trường Sa đã là một miền đất trù phú, cây cối xanh tươi, có bộ đội hải quân đóng quân và còn có nhiều hộ dân tới đảo an cư lạc nghiệp. Nhưng 24 năm về trước thì chưa được như thế. Những năm tháng đó đất nước còn khó khăn , phương tiện đi lại chỉ duy nhất là đi tàu biển. Chúng tôi đi theo chuyên cơ của Phó Thủ tướng từ sân bay quân sự Hòa Lạc bay thẳng vào Cam Ranh .
Từ Cam Ranh chúng tôi lên một tàu vận tải của hải quân ta vượt biển khơi để ra đảo. Thế là bắt đầu những ngày lênh đênh trên biển khơi. Tôi cứ nghĩ chắc chuyến đi trên biển này sẽ vất vả và buồn tẻ lắm đây, nhưng thực tế là vất vả thì có, nhưng không buồn tẻ, bởi vì sát lúc lên đường, PTT đã đồng ý cho một nhóm văn công thuộc đoàn ca múa không quân của quân đôi cùng đi để biểu diễn phục vụ các chiến sỹ ngoài đảo khơi. Tôi nói đùa với anh bạn là chuyên viên của vụ luật pháp đồng hành cùng tôi : " số chúng mình hơi bị hên đấy ". Câu chuyện diễn ra trong mấy ngày lênh đênh vật lộn với sóng dữ bên cạnh mấy cô văn công trên con tàu ấy khá thú vị tôi sẽ kể sau, giờ hãy nói đên chuyện lên đảo trước đã.
 |
| Ngồi trên ụ pháo xe tăng ở đảo Trường sa lớn |
Lúc đó ở Trường Sa chưa có cầu tàu, Con tàu chở chúng tôi ghé sát vào ven đảo Trường Sa lớn, chung tôi lên những con thuyền nhỏ để vào bờ. Hàng trăm chiến sỹ hải quân tập trung chào đón Phó Thủ Tướng, chúng tôi thuộc diện ăn theo nên cũng được đón tiếp nồng nhiệt. Chúng tôi ở thăm đảo này 3 ngày. Những ngày trên đảo rất thú vị. Trên đảo có đơn vị hải quân gồm khoảng vài trăm chiến sĩ đồn trú. Các chiến sỹ ở trong những dãy nhà lợp mái tôn hoặc mái lá. Sau buổi tập trung cùng các chiến sỹ để nghe Phó Thủ tướng nói chuyện , cả đoàn chúng tôi chia ra thành từng nhóm nhỏ đi với nhau. Nhóm tôi ngoài mấy cán bộ của Bộ Ngoại giao, Ban Biên giới Chính phủ còn có một nữ ca sỹ trẻ và một nhạc công của đoàn văn công . Chúng tôi đi thăm một tiểu đôi hải quân, các chiến sỹ trẻ hồ hởi chuyện trò, chúng tôi chuyển cho họ những bức thư mang từ đất liền ra và cả những gói quà của gia đình và người thân gửi cho họ. Vài chiến sỹ dẫn chúng tôi đi thăm thú vòng quanh đảo. Đây là hòn đảo lớn nhất trong quần đảo nhưng chiều dài cũng chỉ vài trăm mét. Trên đảo có rất ít cây cối , ở nơi đây chỉ có đá sỏi và cát, riêng chỉ có một loại cây sống được nên được gọi là "cây phong ba". Trên đảo rất thiếu nước ngọt, chỉ có duy nhất một giếng nước ngot, nước vô cùng quý giá, đơn vị quy định nước chỉ để dùng cho ăn,uống ,không được dùng để tắm giăt, các chiến sỹ chỉ trông cậy vào những cơn mưa, cứ có mưa là tìm mọi cách để tích nước, và tranh thủ tắm cho thỏa thích. Chả thế mà khi ra thăm đảo , nhà thơ Trần Đăng Khoa đã cảm hứng cho ra lò bài thơ " Đợi mưa ở đảo Sinh Tồn " nói lên tâm trạng các chiến sỹ :
"Chúng tôi ôm súng đợi mưa rơi
Lòng thắc thỏm niềm vui không nói hết
Mưa đi mưa đi mưa cho mãnh liệt
Mua lèm nhèm chung tôi chẳng thích đâu
Không mưa rào thì hãy cứ mưa ngâu
Hay mưa bụi, mưa li ti cung được
Mặt chung tôi ngẩng lên hứng nước
Một giọt thôi cát cũng dịu đi nhiều
Ôi đảo Sinh Tồn ,hòn đảo thân yêu."
 |
| Ngọn hải đăng trên đảo Song Tử Tây |
Mấy ngày đó chúng tôi có dịp đến tận các ụ pháo trên đảo , thực ra đó chỉ là những chiếc xe tăng được đặt dưới chiến hào, nòng pháo ngẩng lên hương ra phía biển để bảo vệ đảo mỗi khi có kẻ tới xâm chiếm . Tôi nhờ mấy tay phóng viên chớp cho một pô đang ngồi trên khẩu pháo xe tăng. Lúc rảnh rỗi tôi cùng mấy anh bạn và cả Thanh Hiền cô ca sỹ trẻ nữa tham gia làm vườn trồng rau xanh, nói là vườn chứ thực ra đó chỉ là nhưng mảnh đất nhỏ trên đó trông một ít rau thơm, rau cải để cải thiện bữa ăn, phần lớn thực phẩm đều phải chuyển tư đất liền ra. Bữa cơm của chúng tôi với các chiến sỹ tuy đạm bạc nhưng cũng có đủ cả thịt cá, rau xanh. Buổi tối chúng tôi cùng ngủ với các chiến sỹ trong những túp lều dựng tạm, tuy đơn sơ nhưng đày thi vị, chúng tôi nằm ngắm trời sao lung linh, đón những ngọn gió biển đem theo vị mặn. Tuy thiếu nước nhưng các chàng lính vẫn lấy nước dự trữ cho chung tôi tắm rửa, chúng tôi chỉ dùng chút ít để rửa mặt còn bao nhiêu thì nhường hết cho các em gái văn công cả. Lúc bấy giờ thông tin còn khó khăn, chưa có Tivi hay điên thoại cầm tay như bây giờ. Tôi đem theo một chiếc radio bán dẫn chỉ nhỏ như bàn tay để tặng các chiến sỹ không ngờ lại được họ rất thích vì đang cần để nghe tin tức ở quê nhà. Buổi tối mấy hôm ấy, các chiến sỹ và cả đoàn chung tôi như được sống trong không khí lễ hội, hàng trăm chiến sỹ ngồi chỉnh tề ngoài sân rộng để xem văn công biểu diễn. Nhóm văn công gôm 10 ngừơi , Ca sỹ Bích Việt đã nhiều tuổi nhưng giọng ca còn ngọt ngào lắm, Thanh Hiền còn rất trẻ mới tốt nghiệp trường nghệ thuật quân đôi, nhưng ca cũng rất hay, ngoài ra còn một số diễn viên múa và nhạc công, họ hát những bài hát về chiến sỹ hải quân, các ca khúc ngợi ca tổ quốc, quê hương. Các chiến sỹ chăm chú lắng nghe, vài cậu lính trẻ cảm động rơi lệ, họ đồng thanh hát theo, có người cao hứng còn chạy lên sân khấu dựng tạm để nắm chặt tay cô ca sỹ Thanh Hiền rồi chớp nhoáng hôn lên má cô, nhiều người khác vỗ tay hoan hô, khi kết thúc buổi diễn họ ào cả lên sân khấu ôm choàng lấy các diễn viên. Những khoảnh khắc đày cảm xúc ấy còn đọng lại mãi trong lòng tôi đến tận bây giờ.
Mấy ngày hội ngộ rồi cũng qua nhanh, các chiến sỹ đưa tiễn chúng tôi lên các con thuyền nhỏ, họ bám theo, bơi theo cho tới khi chng tôi lên con tàu lớn để đi tiếp về phía khu nhà sàn DK1.
Chia tay các chiến sỹ hải quân lòng tôi thật bùi ngùi, chỉ mấy ngày đêm ngắn ngủi tôi đã được tận mắt chứng kiến sự chịu đựng thiếu thốn, gian khổ của các chiến sỹ hải quân nơi đầu sóng ngọn gió để giữ gìn chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quóc thân yêu, tôi càng thấm thía , chia sẻ với những niềm thương nỗi nhớ của bao gia đình khi họ phải xa con em họ, những người lính đang làm nghĩa vụ bảo vệ biển đảo của Quê hương.
Đến hôm nay tôi vẫn còn ghi nhớ mãi chuyến đi có một không hai đó trong đời mình , chuyến đi đến đảo quê hương đã để lại trong tôi những kỷ niệm không bao giờ nhạt phai :
Trường Sa một lần tôi đến
Mênh mông biển mặn thầm thì
Người lính ngày đêm giữ đảo
Giữ biển sóng lặng bình yên
Đêm Trường Sa nằm nghe câu hát
Biển đày sao , sóng vỗ rì rào
Đêm Trường sa, biển trời xanh ngát
Thấy bóng quê nhà trong tiếng hát em.
Trên tàu trở về đất liền, tôi và Thanh Hiền trở nên quen thân, chúng tôi hàn huyên đủ mọi chuyện, hóa ra Hiền cũng là dân Hà Nội gốc. Cảm giác của tôi khi đó thật khó diễn tả. Tôi sẽ chẳng thể nào quên được khoảnh khắc " Biển một bên và Em một bên " như nhà thơ nào đó đã diễn tả. Về tới Vũng tàu, chúng tôi rủ nhau cùng đi uống cà phê. Khi chia tay ra bắc, cô ca sỹ ấy còn hẹn sẽ gặp nhau ở Ha nôi, và hứa là sẽ đón tôi đến chơi nhà cô ở con phố cổ của Hà Nôi.
Thế rồi, một tuần sau khi về Hà Nội :
Tôi về phố cũ tìm em
Vô duyên chỉ gặp bóng đêm hững hờ
Chắc em còn mải giấc mơ
Bỏ tôi lạc lối bơ vơ một mình.
Nhưng tôi tin là vào lúc đó ca sỹ Thanh Hiền đang có mặt ở biên giới phia bắc để đến với các chiến sỹ thân yêu.
Công Lý 16 tháng 7 năm 2013
